ضمير كلمه اي است كه به جاي اسم مي نشيند و از تكرار آن جلوگيري مي كند مانند :
(دوستم را ديدم و به او سلام كردم) و به مربي مانند (رأيتُ صديقي و سلّمتُ عليه) ضمير دو نوع است:
1. منفصل
2. متصل

1 – ضمير منفصل : ضميري است كه به صورت مستقل در جمله بكار مي رود و به كلمه ديگري تكيه نمي كند مانند :‌هو تلميذٌ
2 – ضمير متصل : ضميري است كه در جمله همراه كلمه ديگري مي آيد و به آن تكيه مي كند مانند : هذا كتابُهُ و ذلك دفترُهُ  

منفصل     متصل
نوع اول     نوع دوم     همراه اسم     فقط همراه فعل
وفعل و حرف     همراه ماضي     همراه مضارع     همراه امر
هو     اياهُ     هُ     كتب     يكتب     -
هما     -     هما     كتبا     يكتبان     -
هم     -     هم     كتبوا     يكتبون     -
هي     -     ها     كتبتْ     تكتب     -
هما     -     هما     كتبتَا     تكتبان     -
هن     -     هنَّ     كتبنَ     يكتبن     -
انتَ     اياكَ     كَ     كتبتَ     تكتب     اُكتب
انتما     -     كما     كتبتما     تكتبان     اُكتبا
انتم     اياكم     كم     كتبتم     تكتبون     اُكتبوا
انتِ     -     كِ     كتبتِ     تكتبين     اُكتبي
انتما     -     كما     كتبتما     تكتبان     اُكتبا
انتن     -     كن     كتبتنَّ     تكتبن     اُكتبنَ
انا     اياي     ي     كتبتُ     اكتبُ     -
نحن     -     نا     كتبنا     نكتبُ     -
 

در اين صيغه ها ضمير مستتر است يعني پنهان است و خود را نشان نمي دهد
در صيغه اول ماضي و مضارع ضمير (هُوَ) مستتر است
در صيغه چهارم ماضي و مضارع (هي) مستتر است
در صيغه هفتم مضارع و امر ضمير (انتَ) مستتر است
در صيغه سيزدهم مضارع ضمير (أنا) مستتر است
در صيغه چهاردهم مضارع ضمير (نحنُ) مستتر است. (در اين صيغه حرف تْ ضمير نيست و فقط علامت مؤنث است)
توجه :‌هنگام اتصال فعل به ضمير (ي) حروف (ن) ميان آن دو آورده مي شود اسم اين (ن) نون وقايه است.
مانند : علّمَ + ي --> علّمني
اُنْصُرْ + ي --> اُنْصرُني
يَنْصُرُ + ي --> يَنْصُرُني
نون وقايه براي نگهداري حركت آخرفعل تغيير نكند