نكاتی در مورد تجزیه كلمات
۱. هر اسمی كه به « ونَ » یا « ین » ختم شود مشتق است . « غالباً »
2. اسمهایی كه بر وزن « فعّال ، فعّاله ، فعیل ، افعل ، فَعلان ، مفعال » هستند معمولاً مشتقاند .
3. اسمهایی كه نقش خبر دارند غالباً مشتق میباشند .
4. اسمهایی كه نقش صفت دارند معمولاً مشتق میباشند .
5. هر اسمی كه « ات » ختم میشود غالباً جمع مونث و به « انِ » یا «ینِ» ختم شود معمولاً اسم مثنی است .
6. هر اسمی كه « ال » یا « تنوین » دارد غالباً آن اسم معرب است .
7. هر اسمی كه « تنوین » دارد حتماً منصرف است و معمولاً آن اسم نكره میباشد .
8. فعلهای معتل كه در كتب درسی آمده (به جز عربی 3 انسانی) معمولاً ثلاثی مجردند .
9. فعل مضارع فقط معرب است به جز صیغه 6 و 12 .
10. فعلهای مجهول حتماً متعدی هستند .
11. فعلهای امر مخاطب حتماً معلوم هستند (در كتابهای درسی) .
12. فعلهای یك حرفی یا دو حرفی 99 درصد معتل هستند .
13. فعلهای یك حرفی حتماً لفیف و فعلهای دو حرفی معتل ، یا مثال یا اجوف هستند .
14. هر اسمی كه تنوین ندارد معمولاً آن اسم معرفه است .
ب) نكاتی در مورد تركیب كلمات كه میتوان به عنوان قانون كلی به دانشآموزان گفت
1. فاعل حتماً در زبان عربی بعد از فعل میآید و جمله فعلیه با فعل مفرد غایب شروع شود فاعل آن فعل یك اسم ظاهر است .
2. نائب فاعل حتماً بعد از فعل مجهول میآید .
3. در فعل ماضی بجز صیغهی یك و چهار ر بقیه صیغهها فاعل ضمیر بارز است .
4. در فعل امر مخاطب بجز صیغه یك در بقیه صیغهها فاعل ضمیر بارز است .
5. اسم افعال ناقصه دقیقاً مثل فاعل میباشد (طریقه حضور و انواعش) .
6. ضمیر « نا » بعد از فعل مضارع و امر حتماً نقش مفعول را دارد .
7. ضمیر « ی » بعد از فعل مضارع و امر اگر با « ن » وقایه همراه نباشد نقش فاعل را دارد .
8. جمع مونث هیچگاه فتحه نمیگیرد و نقش آن اگر ضمه نگرفته باشد معمولاً منصوب است .
9. اسم منصوب بعد از افعال ناقصه خبر افعال ناقصه میباشد .
10. دو اسمی كه دارای « الف » و « تنوین » باشند و دركنار هم قراربگیرند اسم دوم 98 درصد صفت است.
11. عدد هرگاه بعد از معدود قرار بگیرد نقش صفت دارد و همچنین « ذو ، ذی ، ذا » كه جز اسماء خمسه است بعد از اسم نكره صفت هست .
12. معدود بعد از عدد هرگاه منصوب باشد نقش تمییز را دارد و همچنین اسم منصوب بعد از وزن افعل تمییز میباشد .
13. بعد از حرف ندای « یا » هر اسمی بیاید حتماً منادی میباشد .
14. اسم علم و اسمهای مبنی به اسم دیگر اضافه نمیشود و بعد از این اسمها غالباً مضاف الیه نمیآید . برای تجزیه وترکیب 2 نمره در کلیه امتحانات و پایه های تحصیلی در نظر گرفته شده است
